LÁ CÔN, ĐĨA CÔN, ĐĨA LY HỢP HILUX 1GD, 2GD [2016-2021]

I. Lá côn ô tô là gì?

Lá côn hay còn gọi là đĩa ly hợp là một bộ phận hình đĩa nằm trong hệ thống côn xe ô tô, được đặt giữa bánh đà của động cơ và đĩa ép. Lá côn được cấu tạo với bề mặt ma sát nhằm tạo lực kéo khi kết nối với bánh đà. Khi người lái đạp côn, lá côn sẽ tách rời ra khỏi bánh đà, giúp ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số, cho phép người lái chuyển số dễ dàng.

II. Cấu tạo chi tiết lá côn ô tô

Lá côn ô tô được cấu tạo bao gồm nhiều bộ phận và có sự phối hợp chặt chẽ với nhau. Mỗi bộ phận đều đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo hiệu suất làm việc của lá côn. Việc hiểu rõ về cấu tạo của lá côn sẽ giúp bạn chăm sóc và bảo dưỡng xe ô tô của mình tốt hơn. Thông thường, lá côn bao gồm 4 bộ phận chính:

1. Đĩa ma sát

• Đĩa ma sát là phần cốt lõi của lá côn, trực tiếp chịu trách nhiệm tạo ra lực ma sát để truyền động. Đĩa ma sát trong lá côn được cấu tạo từ nhiều lớp vật liệu ma sát đặc biệt, thường là một tổ hợp của các sợi kim loại, sợi carbon và hợp chất hữu cơ. Khi lá côn hoạt động, đĩa ma sát sẽ tiến hành ma sát với bánh đà và đĩa ép, tạo ra lực kéo cần thiết để truyền động từ động cơ đến hộp số của xe.

2. Lò xo giảm chấn

• Lò xo giảm chấn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ lá côn và toàn bộ hệ thống truyền động trong xe. Lò xo được bố trí xung quanh đĩa ma sát, giúp giảm thiểu rung động, tiếng ồn và độ sốc khi lá côn hoạt động. Nhờ có lò xo giảm chấn, quá trình chuyển số xe sẽ trở nên êm ái và mượt mà hơn.

3. Mảnh thép

• Mảnh thép là bộ phận tạo nên khung xương của lá côn, giúp cố định các bộ phận khác và đảm bảo độ cứng cho lá côn. Mảnh thép thường được làm từ chất liệu thép có cường độ cao, có khả năng chịu được lực nén và lực uốn lớn.

4. Bu lông định vị

• Bu lông định vị có chức năng giữ cố định các bộ phận của lá côn với nhau, đảm bảo chúng luôn ở đúng vị trí khi hoạt động. Bu lông định vị được làm từ chất liệu có độ bền cao và phải chịu được lực xoắn lớn.

III. Lá côn ô tô có chức năng gì?

Lá côn đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải và ngắt kết nối lực giữa động cơ – hộp số, giúp xe ô tô vận hành trơn tru. Nhờ có lá côn, người lái có thể điều khiển tốc độ xe dễ dàng. Đồng thời giúp tăng tốc, giảm tốc hoặc dừng xe lại một cách an toàn. Lá côn của xe ô tô bao gồm hai chức năng chính:

• Truyền lực: Khi người lái nhả chân côn, lá côn ép chặt vào bánh đà, truyền lực từ động cơ đến hộp số, giúp xe chuyển động.

• Ngắt lực: Khi người lái đạp côn, lá côn tách rời khỏi bánh đà, ngắt kết nối giữa động cơ và hộp số, cho phép người lái chuyển số một cách trơn tru.

IV. 02 loại lá côn ô tô phổ biến

Lá côn, như chúng ta đã biết, đóng vai trò quan trọng trong việc truyền tải và ngắt kết nối lực giữa động cơ và hộp số. Tuy nhiên, không phải tất cả các lá côn đều giống hệt nhau. 

1. Lá côn ma sát đơn (Single-plate clutch)

• Như tên gọi của nó, lá côn ma sát đơn chỉ có một lớp vật liệu ma sát trên một mặt. Lớp ma sát này thường được làm từ các vật liệu tổng hợp có khả năng chịu nhiệt, chịu ma sát cao.
• Khi đạp bàn đạp côn, lá côn tách khỏi bánh đà, ngắt kết nối lực truyền. Khi nhả chân côn, lá côn ép chặt vào bánh đà, truyền lực từ động cơ đến hộp số.
• Lá côn ma sát đơn phổ biến trên các dòng xe ô tô phổ thông và xe tải nhẹ.

a. Ưu điểm của lá côn ma sát đơn

• Cấu tạo đơn giản, dễ sản xuất và dễ bảo dưỡng.
• Chi phí sản xuất lá côn thấp.

b. Nhược điểm của lá côn ma sát đơn

• Khả năng truyền lực có thể bị hạn chế ở tốc độ cao hoặc khi tải trọng lớn.
• Tốc độ bị mài mòn nhanh hơn so với các loại lá côn khác.

2. Lá côn ma sát kép (Dual-clutch)

• Lá côn ma sát kép có hai đĩa ma sát làm việc độc lập với nhau. Mỗi đĩa được kết nối với một trục truyền động riêng biệt, giúp xe chuyển số nhanh và mượt hơn.
• Hệ thống điều khiển điện tử sẽ tự động ngắt một đĩa và kết nối đĩa còn lại khi chuyển số, giúp quá trình chuyển số diễn ra liên tục và không bị gián đoạn.
• Thông thường, lá côn ma sát kép được sử dụng trên các dòng xe thể thao, xe đua và các mẫu xe ô tô cao cấp.

a. Ưu điểm của lá côn ma sát kép

• Chuyển số cực kỳ nhanh và mượt, gần như không có cảm giác giật cục.
• Tăng tốc nhanh hơn, đặc biệt ở vòng tua máy cao.
• Hiệu suất truyền lực cao hơn so với lá côn ma sát đơn.

b. Nhược điểm của lá côn ma sát kép

• Cấu tạo lá côn phức tạp dẫn đến chi phí sản xuất cao.
• Yêu cầu hệ thống điều khiển điện tử tinh vi.